Σαπφώ ~ Ποιήματα

Σαπφώ

Ποιήματα

Μετάφραση: Οδυσσέα Ελύτη

Κέλομαι σε Γογγύλα

        

Σε φωνάζω Γογγύλα 
Φανερώσου πάλι κοντά μου 
Το χιτώνα τον άσπρο σαν το γάλα όταν φοράς, 
νά 'ξερες τους πόθους που σε τριγυρίζουν 
όμορφη, και πώς χαίρομαι που δεν είμαι εγώ, 
μα η ίδια η Αφροδίτη που σε μαλώνει.

Ατθίδα

Σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας τη σκέψη 
σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει. 
'Ηρθες, καλά που έκανες, που τόσο σε ζητούσα 
δρόσισες την ψυχούλα μου, που έκαιγε ο πόθος. 
Από το γάλα πιο λευκή 
απ' το νερό πιο δροσερή 
κι από το πέπλο το λεπτό, πιο απαλή. 
Από το ρόδο πιο αγνή 
απ' το χρυσάφι πιο ακριβή 
κι από τη λύρα πιο γλυκιά, πιο μουσική...

Θεός μου φαίνεται…

Θεός μου φαίνεται στ’  αλήθεια εμένα 'κείνος 
ο άντρας που κάθεται αντίκρυ σου κι από 
κοντά τη γλύκα της φωνής σου απολαμβάνει, 
και το γέλιο σου, αχ, που ξελογιάζει 
και που λιώνει στο στήθος την καρδιά μου, 
σου τ΄ ορκίζομαι, γιατί μόλις που πάω να 

σε κοιτάξω νιώθω ξάφνου να μου κόβεται η μιλιά μου, 
μες στο στόμα η γλώσσα μου στεγνώνει,

πυρετός κρυφός με σιγοκαίει,

κι  ούτε βλέπω τίποτα ούτε ακούω,

μα βουίζουν τ΄ αυτιά μου κι ένας κρύος ιδρώτας 
το κορμί μου περιχάει,

τρέμω σύγκορμη, αχ, 
και πρασινίζω σάν το χόρτο, και λέω πώς λίγο ακόμη, 
λίγο ακόμη και πάει, θα ξεψυχήσω.

Το τραγούδι της Αριγνώτας 

Συχνά από τις Σάρδες σε μας δώ πέρα 
η σκέψη της γυρίζει, 
πως ζούσαμε μαζί, 
τι εφάνταζες εμπρός της σα μια θεά, 
κι η ποιο τρανή χαρά της 
το δικό σου τραγούδι ήτανε πάντα. 

Τώρα μέσα στις Λυδές γυναίκες ξεχωρίζει 
καθώς σαν πέσει ο ήλιος 
κι η σελήνη ροδοδάχτυλη λάμπει 
τ' άστρα τ' άλλα σκοτεινιάζοντας 
κι ίδια γύρω αφήνει το φώς της να απλωθεί 
πα σ' αλμυρά πελάγη και σε πολύανθες χώρες. 

Κι έχει πάρει γλυκιά δροσιά να χύνεται 
τα ρόδα μοσχοβολούν και τ' απαλό χορτάρι 
και το τριφύλλι ολούθε τ' ανθισμένο. 

Κι εκείνη πέρα δώθε τριγυρίζει 
την Ατθίδα θυμάμενη 
η καρδιά της η τρυφερή από πόθο πλημμυρίζει 
κι απ' τον καημό βαραίνει μες τα στήθη. 

Κι εμας τις δυό φωνάζει 
να βρεθούμε κοντά της.  'Ομως, [...]

Αποχαιρετισμός στη μαθήτρια

Να 'σαι ευτυχισμένη, πήγαινε, άλλωστε τίποτα δε διαρκεί. 
Να θυμάσαι όμως πάντα πόσο σ' αγάπησα, 
κρατιόμασταν χέρι χέρι μέσα στη νύχτα που ευωδίαζε, 
πηγαίναμε στην πηγή ή τριγυρίζαμε στους λόγγους 
κι έφτιαχνα για το λαιμό σου γιρλάντες μεθυστικές. 

Απόσπασμα

Κι ανάμεσα σε μαλακά σκεπάσματα χνουδάτα 
με προσοχή την πλάγιασε, 
α, να `ταν πάντα το κεφάλι ν' ακουμπάς 
σε τέτοιας φιλενάδας τρυφερής τα στήθη, 
να κράταγε για μένα δυο φορές η νύχτα ετούτη, 
να `ταν χρυσή Αφροδίτη μου 
τέτοια μια μοίρα να μου λάχει εμένα!

Για την Ατθίδα

Πάλι, πάλι ο έρωτας

ο έρωτας με παιδεύει 
και πώς να τον παλέψω, Ατθίδα μου, που 
αυτός με τα φαρμάκια και τις γλύκες του 
μου κόβει τα ήπατα, το τέρας! 
κι εσύ πάει με βαρέθηκες, 
κάνεις φτερά το ξέρω για την Ανδρομέδα, 
ποια `ναι λοιπόν αυτή που σε ξετρέλανε, 
η χωριάτα, που μήτε 
καν πώς να κρατήσει το φουστάνι της πάνω 
από τον αστράγαλο δεν ξέρει;

Για τη Μίκα

Μα να σ' αφήκω εγώ δε γίνεται, Μίκα, γλυκιά μου,

κι ας έλαχε να σ' αγαπήσουν κόρες από το σόι των Πενθελιδών, 
εμάς όλο παραξενιές 
κάποιο μαγευτικό τραγούδι στ' άκουσμα ψάλλει,
κι αηδόνια με κελαηδητό τρελό 
δρόσο σταλάζοντας...

Αποσπάσματα

Μια παιδούλα τρυφερή, λεπτή, που μάζευε 
αγκαλιές λουλούδια, που η φωνή της κι 
απ' της λύρας είναι ακόμη πιο γλυκιά, 
πιο λευκή κι απ' το γάλα,

πιο γλυκόπιοτη από το νερό,

πιο μελωδική απ' τη λύρα,

πιο βελούδινη απ'  το ρόδο,

πιο τρυφερή απ' το ρούχο το απαλό, 
πιο πολύτιμη από το χρυσάφι.

Μαντατοφόρος άνοιξης, ηδονικής φωνής αηδόνι, 
της Αφροδίτης η θεραπαινίδα, η χρυσοφώτεινη, ανέβαινε ψηλά η πανσέληνος, 
και στου βουνού το χώρο συναγμένες, καθώς

σ' άλλους καιρούς, της Κρήτης οι κοπέλες έσερναν το χορό τριγύρω στον ωραίο βωμό 
και με ρυθμό τα λυγερά τα πόδια τους χτυπώντας

πατούσανε στα τρυφερά των χόρτων ανθουλάκια. 

Αρχινώ το τραγούδι μου μ' αιθέρια λόγια 
μα γι'αυτό κι απαλά στ' άκουσμα 
την Ομορφιά διακόνησα - τι ποιο μεγάλο θα μπορούσα 
που μ' αξίωσαν (οι Μούσες) τη δική τους 
δύναμη δίνοντας να λέω: αλήθεια 
σε μελλούμενους καιρούς κάποιος 
θα βρίσκεται να με θυμάτ' εμένα. 

Γρήγορα η ώρα πέρασε...

Γρήγορα η ώρα πέρασε, μεσάνυχτα κοντεύουν, 
πάει το φεγγάρι πάει κι η Πούλια βασιλέψανε - και μόνο εγώ κείτομαι δω μονάχη  κι έρημη

ο Έρωτας που βάσανα μοιράζει
ο Έρωτας που παραμύθια πλάθει
μου άρπαξε την ψυχή μου και την τράνταξε ίδια καθώς αγέρας από τα βουνά χυμάει μέσα στους δρυς φυσομανώντας. 

Όλες οι φωτογραφίες εδώ ήταν του

David Hamilton

~